Trong tuần đầu tháng 6 năm 2022, Chi cục Chăn nuôi và Thú y và Đài truyền hình Hải Dương phối hợp tuyên truyền “Phòng chống dịch bệnh cho vật nuôi mùa hè”.
Thời tiết đang bước vào đợt cao điểm nắng nóng, nhiệt độ tăng cao, có những ngày nhiệt độ lên tới 39 - 40o C, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống và hoạt động sản xuất kinh doanh của người dân. Để ứng phó với những diễn biến bất thường của thời tiết và nâng cao sức khỏe cho đàn gia súc, gia cầm, người dân đã chủ động chuẩn bị tốt chuồng trại, thức ăn cũng như các biện pháp chống nóng cho đàn vật nuôi như sau:
1. Đối với chuồng trại và mật độ chuồng nuôi
- Xây dựng chuồng trại: đảm bảo thoáng mát, và làm chuồng cao hơn mặt đất xung quanh 30-40cm có thể là dưới bóng của tán cây to hoặc xung quanh trồng cây xanh, hướng chuồng theo hướng Đông - Nam là tốt nhất.
- Mái chuồng: nên lợp bằng mái ngói, fibro xi măng hoặc mái lá, thiết kế mái chuồng để lưu thông không khí tốt hơn, mái hiên cách mặt đất tối thiểu 2m, có hệ thống cửa để thông gió.
- Nền chuồng cao ráo, có độ dốc 1-2% để tránh đọng nước, đảm bảo thoát nước tốt, thường xuyên thu dọn, làm vệ sinh sạch sẽ các chất thải (phân, nước tiểu…) sẽ có tác dụng giảm sức nóng và khí độc từ các chất thải bốc lên.
- Mật độ chuồng nuôi: giảm mật độ nuôi nhốt vật nuôi trong mùa hè, nắng nóng, đảm bảo thường xuyên có đủ nước mát cho gia súc uống, nên tắm chải cho gia súc 2-3 lần/ngày để làm giảm nhiệt cho cơ thể.
- Chống nóng chuồng nuôi:
+ Quạt thông gió: nên đặt quạt thông gió theo thế nằm ngang, quạt theo hướng gió thổi, độ cao của quạt ở ngang tầm lưng đối với gia súc.
+ Đối với hệ thống chuồng kín: cần cải tạo cho thông thoáng hoặc đặt quạt hút gió để tăng cường đối lưu không khí, giảm nhiệt độ và khí độc trong chuồng nuôi.
+ Đối với hệ thống chuồng hở: nên có phên che, rèm che chống nắng xung quanh chuồng nuôi, dùng lưới đen che chắn, hàng ngày phun nước lên mái chuồng để hạ bớt nhiệt độ.
+ Giàn mưa, phun ẩm: là hệ thống phun mưa lên nóc chuồng nuôi, nhằm giảm nhiệt độ mái chuồng lúc trời nắng to khi nhiệt độ bên ngoài trời lên cao trên 350C. Khi phun mưa cần quan tâm đến việc tăng cường thông gió và thoát nước ở xung quanh để tránh làm tăng ẩm độ trong chuồng, tuyệt đối không phun nước trực tiếp lên đàn gia cầm.
2. Chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng:
2.1. Biện pháp chung
- Tăng cường thức ăn xanh như rau, củ, quả tươi và các loại vitamin..., tăng cường chất đạm, giảm tinh bột, mỡ, đường trong khẩu phần ăn.
- Những đợt nắng nóng kéo dài, thực hiện chế độ chuyển bữa ăn, thức ăn tinh, thức ăn hỗn hợp thường cho ăn vào ban ngày chuyển sang cho ăn vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát trong ngày.
- Thường xuyên có đủ nước sạch và mát cho đàn vật nuôi uống, tốt nhất nên lắp hệ thống nước uống tự động để luôn cấp đủ nước sạch.
- Vào những ngày nắng nóng, pha vào nước cho gia súc, gia cầm uống các loại vitamin và các chất điện giải như B.complex, vitamin C… nhằm tăng cường sức đề kháng cho con vật.
2.2. Biện pháp cụ thể
a. Đối với trâu, bò, dê
- Chăn thả gia súc vào lúc sáng sớm hoặc chiều muộn: Buổi sáng 6 giờ đi, 9 giờ về; buổi chiều 16 giờ đi, 18 giờ về. Nên buộc trâu bò ở những nơi có cây xanh bóng mát cho trâu bò nghỉ ngơi.
- Mật độ nuôi nhốt đối với trâu bò thịt: 5 - 6 m2/con; dê 1,8 - 2 m2/con.
- Cho uống đủ nước sạch, mát, bổ sung Vitamin C để giải nhiệt, cho ăn đủ no từ 25 - 30 kg thức ăn thô xanh, 0,5 - 1 kg thức ăn tinh, 20 - 30 gam muối ăn; thức ăn xanh, thân lá lạc, ngô, ngọn sắn… ), ủ rơm urê cho ăn 3-5 kg/ con/ ngày.
- Nên tắm trải cho trâu, bò 1-2 lần ngày để giảm nhiệt cho cơ thể và định kỳ vệ sinh thân thể, phòng chống các bệnh ngoài da.
b. Đối với lợn
- Giảm mật độ nuôi nhốt: Đối với lợn nái 3 - 5 con/m2, lợn thịt là 2 m2/con.
- Cần tắm cho lợn 1 - 2 lần/ngày, buổi sáng thời gian từ 8-9 giờ, buổi chiều từ 15-16 giờ không nên tắm cho lợn vào lúc trời nắng to vào khoảng thời gian từ 11-14 giờ.
- Cho lợn uống đủ nước sạch, bổ sung Bcomplex, Vitamin C, chất điện giải… để lợn giải nhiệt và tăng cường sức đề kháng. Nhu cầu nước uống cho lợn con là 0,5 lít/con/ngày, lợn thịt từ 10 – 15 lít/con/ngày, lợn nái chửa, nuôi con từ 18 – 40 lít/con/ngày.
c. Đối với gia cầm:
- Giảm mật độ nuôi cũng có tác dụng giảm nhiệt độ chuồng nuôi: đối với gà con úm 50 - 60 con/m2; đối với gà 0,5 - 1 kg, nhốt 8 - 12 con/m2; đối với gà 2 - 3 kg, nhốt 3 - 5 con/m2.
- Nếu thời tiết quá nóng có thể thả gà ra vườn dưới gốc cây quanh chuồng.
- Cung cấp nước sạch, mát, cho uống tự do nhưng không để ẩm ướt nền nhà, đệm lót.
- Đối với gia cầm đẻ trứng nên cho ăn bổ sung thêm canxi, giúp tăng lượng canxi tiêu thụ, cải thiện đáng kể sản lượng trứng và chất lượng vỏ trứng.
- Tăng sức đề kháng cho gia cầm bằng cách cho uống Bcomplex, Vitamin C, chất điện giải, men tiêu hóa… cho ăn các loại cám chất lượng tốt.
- Hạn chế vận chuyển gia cầm khi trời nắng nóng, nếu phải vận chuyển đi xa thì cần có dụng cụ chuyên dụng và mật độ hợp lý.
3. Công tác vệ sinh thú y
Cần thực hiện các biện pháp về chăn nuôi an toàn sinh học:
- Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin theo quy định để phòng, chống dịch bệnh.
- Tăng cường vệ sinh tẩy uế chuồng trại và các dụng cụ chăn nuôi, đảm bảo nền chuồng sạch, khô ráo, cống rãnh không đọng phân, nước thải nhằm hạn chế phát sinh ruồi, muỗi, và các sinh vật gây bệnh khác.
- Định kỳ phun thuốc sát trùng để diệt ve, mòng, ruồi, muỗi, bọ mạt... là những tác nhân truyền và gây bệnh trong mùa hè (dùng các loại thuốc sát trùng thông dụng như Virkon, Benkocid, HanIod, Hantox, ...).
- Giảm nhiệt độ chuồng nuôi bằng cách vệ sinh chuồng nuôi sạch sẽ, thu gom phân đưa vào hố chứa phân rắc vôi bột trên bề mặt và đậy nắp, định kỳ tiêu độc, khử trùng chuồng trại và khu vực chăn nuôi.
- Hàng ngày quan sát và theo dõi trạng thái, sức khỏe của đàn vật nuôi phát hiện khi đàn vật nuôi có biểu hiện của triệu chứng bệnh để cách ly, xử lý và điều trị kịp thời. Đồng thời báo cho cơ quan Thú y và chính quyền địa phương để xử lý, tránh lây lan dịch bệnh ra diện rộng.
Theo dự báo của Trung tâm khí tượng Thủy văn Quốc gia, mùa hè năm nay có nhiều đợt nắng nóng kéo dài. Trong các tháng 8 - 9, nhiệt độ phổ biến tại khu vực Bắc Bộ dự kiến cao hơn từ 0,5 -1oC so với trung bình những năm trước. Đây là điều kiện bất lợi làm giảm sức đề kháng, vật nuôi có thể bị chết, cảm nắng, cảm nóng, gây thiệt hại về kinh tế cho sản xuất chăn nuôi.
Chi cục Chăn nuôi và Thú y