Chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán đã không còn phù hợp với tình hình hiện nay khi mà các điều kiện về nhu cầu chất lượng sản phẩm, số lượng, điều kiện môi trường ngày một đòi hỏi cao. Vì vậy chăn nuôi quy mô lớn, tạo ra sản phẩm hàng hoá đang là vấn đề tất yếu của ngành chăn nuôi nói riêng khi mà đaast nước ta đang bước vào thời kỳ hội nhập theo cơ chế thị trường. Với yêu cầu đó hiện nay nhiều địa phương đã và đang hình thành nhiều vùng chăn nuôi tập trung quy mô và dần xoá bỏ phương thức chăn nuôi nhỏ lẻ, quy mô nhỏ kiểu tận dụng. Nhờ quy hoạch tốt, nhận thức sớm điều đó rất nhiều địa phương trong tỉnh có những vùng chăn nuôi tập trung cho hiệu quả cao về nhiều mặt: kinh tế, môi trường, xã hội… đã giúp nhiều gia đình thoát nghèo và làm giàu.

Điển hình như khu chăn nuôi tập trung tại xã Tiền Tiến, Quyết Thắng huyện Thanh Hà, HTX nuôi trồng thuỷ sản xã Tân Dân thị xã Chí Linh, xã Trùng Khánh huyện Gia Lộc, nhóm nuôi tôm càng xanh xã Bình Dân huyện Kim Thành, vùng chăn nuôi tập trung xã Thượng Vũ… đã đem lại hiệu quả và những lợi ích thiết thực.

Do tập quán, thói quen những năm trước đây, phong trào chăn nuôi, nhất là chăn nuôi lợn và gia cầm ở nhiều xã, địa phương phát triển khá mạnh, đem lại nguồn thu nhập chính cho người dân, giúp nhiều gia đình thoát nghèo. Tuy nhiên, việc phát triển chăn nuôi hầu hết trong khu dân cư làm nảy sinh nhiều vấn đề: chất thải không được xử lý, xả thẳng ra ao hồ, kênh mương làm môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng. Nhiều xã đã hình thành ngay tại những thôn xóm có một khu chăn nuôi tự phát đã phá vỡ quy hoạch chung của xã, của địa phương... Trước tình trạng trên, hầu hết các xã đã có những phương án, chính sách giải quyết tốt những vấn đề trên điển hình xã Quyết Thắng huyện Thanh Hà đã quy hoạch vùng chăn nuôi rộng 15 ha ở khu đồng Bùng và đồng Bẩu nằm trên địa bàn của 2 thôn Hoàng Xá và Đông Lĩnh. Đây vốn là những vùng ruộng trũng, cấy lúa bấp bênh không hiệu quả, lại nằm giữa 3 thôn, gần đường giao thông nên rất thuận tiện cho việc đi lại, trao đổi hàng hóa. Tận dụng lợi thế đó, nhiều hộ dân trong xã đã đắp bờ, tạo dòng chảy sát khu dân cư thành ao nuôi thả cá. Xã cũng tiến hành quy vùng với diện tích 5 ha ở khu vực này (thuộc thôn Đông Lĩnh). Để nhân dân nắm bắt được chủ trương của xã, Đài truyền thanh xã liên tục tuyên truyền về việc xây dựng khu chăn nuôi tập trung để mọi người biết và đăng ký tham gia. Các hộ đăng ký tham gia chuyển đổi đều được tạo điều kiện về giấy tờ, thủ tục. UBND xã đã tổ chức cho một số hộ trong vùng chuyển đổi đi tham quan, học hỏi các mô hình tiêu biểu trong và ngoài huyện. Hằng năm, các đoàn thể trong xã phối hợp với Trung tâm Khuyến nông, Trạm Bảo vệ thực vật huyện, tỉnh mở các lớp chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, trang bị thêm kiến thức chăn nuôi cho nông dân. Đến nay, hiệu quả về mặt kinh tế của những vùng chăn nuôi tập trung trong tỉnh ta đã được khẳng định bằng nhiều hộ gia đình đã giàu lên như gia đình anh Mạc Văn Thức xã Quyết Thắng, Nguyễn Văn Khoa xã Tam Kỳ huyện Kim Thành, Nguyễn Danh An Tiền Tiến Thanh Hà…

Việc các địa phương trong tỉnh quy vùng thành khu chăn nuôi tập trung, không những mang lại hiệu quả kinh tế mà còn hiệu quả cả về mặt môi trường, xã hội giảm mùi hôi thối đời sống nâng lên, tình làng nghĩa xóm được cải thiện, thu hút được lượng lớn lao động… anh Hè xã Quyết Thắng nói "Trước đây chăn nuôi trong khu dân cư tôi gặp rất nhiều khó khăn. Mặc dù đã áp dụng các biện pháp vệ sinh chuồng trại sạch sẽ nhưng mùi hôi vẫn không giảm. Hàng xóm liên tục có nhiều ý kiến về vấn đề môi trường. Quỹ đất hạn hẹp nên muốn xây dựng thêm chuồng trại, mở rộng chăn nuôi cũng khó. Vừa ở, vừa chăn nuôi nên tôi cũng không thể hạn chế được người ra, vào, nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh rất lớn. Vì vậy, khi xã có chủ trương xây dựng khu chuyển đổi cách xa khu dân cư, tôi đã đăng ký tham gia".

Ngoài ra khu chăn nuôi tập trung đã tạo điều kiện cho các hộ cùng nhau phát triển, học hỏi trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau, giảm chi phí trong nuôi, tăng khả năng cạnh tranh (cùng nhau nhập, hợp đồng con giống, thức ăn thuốc, vật tư…sẽ hạ giá thành, số lượng xuất bán lớn, tập trung hạn chế ép giá…). Không những thế việc kiểm soát, khống chế dịch bệnh tại các khu này cho hiệu quả cao, dễ khoanh vùng bao vây dập dịch…

Hiệu quả, lợi ích của các vùng chăn nuôi, chuyển đổi tập trung đã được khẳng định cần được phát triển và nhân rộng, tuy nhiên do quy vùng này chủ yếu là tại các khu ruộng trũng cho năng suất kém nên đường xá, điện, nước còn nhiều khó khăn. Nhiều hộ mong muốn được các cấp chính quyền hỗ trợ, có chính sách khuyến khích hơn nữa giúp họ nâng cao hiệu quả phát triển của vùng.

Lê Khoa (TTKN)