Trong những năm qua sản xuất nông nghiệp Hải Dương có nhiều thuận lợi cơ bản nhưng cũng gặp không ít những khó khăn do tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu, thời tiết biến đổi cực đoan, hạn hán, mưa úng bất thường. Tình hình dịch bệnh trên đàn gia súc diễn biến phức tạp xảy ra trong các năm 2007, 2008, 2010. Hơn nữa do phát triển công nghiệp, giao thông và đô thị nên diện tích đất nông nghiệp tiếp tục giảm đi khoảng 4000 ha.

Vượt qua những khó khăn khách quan, chủ quan, nông dân Hải Dương đã cần cù, sáng tạo dành nhiều tiền của, công sức đầu tư phát triển sản xuất nông nghiệp. Các cấp uỷ, chính quyền và cả hệ thống chính trị đã bám sát sự chỉ đạo của cấp trên; vận dụng cụ thể, sáng tạo và thiết thực hiệu quả trong chỉ đạo sản xuất. Nhờ có sự chỉ đạo quyết liệt kịp thời nên sản xuất nông nghiệp tỉnh nhà vẫn tăng ổn định bình quân 2,1% (2006-2010), năm 2011 tăng 5,6%, năng suất lúa bình quân hàng năm đạt 125 tạ/ha; tổng sản lượng lương thực đạt 769.000 tấn/năm; sản lượng hàng hoá đạt 230.000 tấn, một số sản phẩm hàng hoá giá trị kinh tế cao như: gạo nếp, lúa thơm, cà rốt, rau màu, thịt lợn sữa cấp đông và cá Rô phi đơn tính. Có nhiều vùng sản xuất hàng hoá tập trung tạo nên năng suất, chất lượng, giá trị hàng hoá ngày càng lớn góp phần ngăn chặn sự tác động của cuộc khủng hoảng tài chính, đảm bảo ổn định nông thôn, là động lực quan trọng để xây dựng nông thôn mới ngày càng giàu đẹp, văn minh, tiến bộ hơn và đóng góp cho các ngành kinh tế khác phát triển. Một số thành tựu chủ yếu cụ thể là:

Sản xuất nông nghiệp tiếp tục đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đa dạng hoá sản phẩm nông nghiệp, gắn sản xất với tiêu thụ. Ứng dụng hiệu quả công nghệ sinh học, có nhiều giống cây trồng vật nuôi có năng suất cao, phẩm chất tốt đáp ứng được yêu cầu của thị trường. Sản xuất nông nghiệp tỉnh nhà bước đầu chuyển dịch từ sản xuất nhỏ lẻ, phân tán sang hình thành các vùng sản xuất rau, vùng lúa hàng hoá, khu chăn nuôi gia súc, gia cầm, NTTS tập trung. Sản xuất phát triển đã xuất hiện những mô hình tốt, những cách làm hay, những cá nhân điển hình biết làm giàu, đi đầu trong sản xuất lớn gắn với tiêu thụ sản phẩm mang lại giá trị kinh tế cao như mô hình thuê đất sản xuất cây vụ đông của gia đình anh Trường tại Gia Tân, Gia Lộc, trang trại gà của Chị Tám Lợi tại TP.Hải Dương, trại vịt của ông Huy ở Nam Sách, trại gà của ông Súc, ông Thanh huyện Chí Linh, trại lợn của ông Tuấn ở Bình Giang, ông Hạnh ở Tứ kỳ, ông Công ở Nam Sách... Tuy nhiên, cũng phải nghiêm túc nhìn nhận, đánh giá những hạn chế yếu kém đó là do tích tụ đất đai khó khăn nên sản xuất tập trung, quy mô lớn chưa nhiều và chưa đồng đều giữa các huyện; sản xuất chưa gắn chặt với bảo vệ môi trường bền vững, chưa có nhiều vùng sản xuất rau an toàn, sản phẩm sạch; vai trò của HTX dịch vụ nông nghiệp chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển sản xuất của các hộ nông dân.

Để khắc phục những hạn chế, yếu kém và khó khăn nêu trên, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị Quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV với mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững theo hướng sản xuất hàng hoá, tập trung, phấn đấu giá trị sản xuất nông lâm thuỷ sản tăng bình quân 2,6%/năm, hướng tới giá trị xuất khẩu lớn hơn trên cơ sở giữ vững an ninh lương thực, ngành Nông nghiệp và PTNT Hải Dương xác định cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp cơ bản sau:

Thứ nhất, tổ chức và chỉ đạo sản xuất nông nghiệp theo các quy hoạch, đề án, dự án được phê duyệt; tập trung chỉ đạo vùng sản xuất hàng hoá cho từng cây, con, từng vùng, nhằm mục tiêu nâng tỷ trọng sản phẩm hàng hoá, nhất là hàng hoá xuất khẩu. Bằng mọi giá phải kiên quyết giữ diện tích trồng lúa năm 2015 là 60.000 ha và ổn định mãi mãi là 55.000 ha, dứt khoát không được tuỳ tiện lấy đất lúa làm công nghiệp, đô thị... mà phải có lộ trình và theo quy hoạch được phê duyệt. Có nhiều giải pháp sáng tạo, phù hợp để tích tụ đất đai nhằm nâng cao chất lượng hàng hoá nông sản như tiếp tục khuyến khích việc đồn điền đổi thửa. Hộ gia đình thuê đất dài hạn hoặc theo thời vụ của các hộ khác. Có cơ chế để các doanh nghiệp sản xuất, chế biến nông sản phẩm đến với nhà nông, có trách nhiệm với nông dân, nông nghiệp, nông thôn mới. Phát huy lợi thế của các địa phương trong tỉnh; nâng cao chất lượng, hiệu quả của những sản phẩm có lợi thế cạnh tranh như: rau quả các loại, lúa chất lượng cao, vải thiều, sản phẩm gia cầm, thịt lợn, cá truyền thống và một số loài thuỷ sản chất lượng cao.

Thứ hai, thực hiện chủ trương của Đảng và Chính phủ về xây dựng nông thôn mới, nhà nước sẽ tăng cường đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng các vùng, khu sản xuất nông nghiệp hàng hoá tập trung như vùng sản xuất rau màu, lúa chất lượng, lúa lai, vải thiều... có quy mô 50 ha trở lên; khu chăn nuôi tập trung quy mô 3 ha trở lên; khu NTTS tập trung 10 ha trở lên.

Thứ ba, tăng cường công tác khuyến nông, phát huy sức mạnh hệ thống khuyến nông cơ sở. Đầu tư cơ sở vật chất và cán bộ cho hệ thống thú y, bảo vệ thực vật; tăng cường trang thiết bị, đáp ứng các yêu cầu phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi. Đổi mới công tác khuyến nông theo hướng chọn mô hình sản xuất hàng hoá, sản phẩm an toàn, cán bộ khuyến nông chỉ đạo mô hình phải có thực tiễn sâu sắc, có tinh thần cao, bám sát đến từng cây trồng vật nuôi để chuyển giao TBKT sản xuất đến nông dân. Nhân rộng các mô hình sản xuất cây trồng, vật nuôi áp dụng TBKT mới có hiệu quả. Xây dựng các vùng sản xuất nông sản hàng hoá an toàn, xây dựng thương hiệu hàng hoá cho một số nông sản chủ lực của tỉnh.

Thứ tư, tiếp tục đi tắt đón đầu đưa nhanh, áp dụng đồng bộ các tiến bộ khoa học kỹ thuật về giống, kỹ thuật canh tác cây trồng, kỹ thuật nuôi gia súc, gia cầm, phát triển cơ giới hoá... Lựa chọn, đưa các kỹ thuật thâm canh công nghệ cao phù hợp với điều kiện thực tế sản xuất và tiềm lực kinh tế, trình độ của nông dân để tiếp tục nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh của nông sản.

Thứ năm, phối hợp với các ngành có liên quan nghiên cứu, đề xuất chính sách để các hộ nông dân được vay vốn thuận lợi kịp thời. Ngân sách các cấp đầu tư thoả đáng hơn cho phát triển sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới theo tỷ lệ phẩn bổ tại Quyết định 800/TTg của Thủ tướng Chính phủ. Hàng năm Hội Đồng nhân dân các cấp phê chuẩn, quyết định nguồn ngân sách Nhà nước dành cho chương trình xây dựng nông thôn mới.

Thứ sáu, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất và chế biến nông sản phẩm. Làm tốt công tác xúc tiến thương mại. Tổ chức tốt việc theo dõi, nghiên cứu thị trường quốc tế, thị trường trong nước để kịp thời thông tin cho các doanh nghiệp và nông dân. Giữ vững các thị trường truyền thống như Nhật Bản, Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông... đồng thời mở rộng, phát triển thị trường mới.

Trong tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam nói chung, Hải Dương nói riêng. Với những chủ trương, chính sách của Đảng định hướng ưu tiên phát triển nông nghiệp, nông thôn; cùng với cả tỉnh, ngành Nông nghiệp và PTNT Hải Dương sẽ nỗ lực phấn đấu hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu đã đề ra, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị Quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, xây dựng nông thôn mới giàu đẹp, văn minh, tiến bộ hơn./.

Nguyễn Hữu Dương – Giám đốc Sở NN&PTNT