Cổng Thông tin điện tử Sở Nông Nghiệp tỉnh Hải Dương

Danh mục

Chi cục Trồng trọt và BVTV.

Kỹ thuật ủ mùn compost từ rác thải sinh hoạt tại các ô ủ tập trung
27/03/2024 12:00:00

Ngày 26/3/2024, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Hướng dẫn số 592/HD-SNN hướng dẫn tạm thời về kỹ thuật ủ mùn compost từ rác thải sinh hoạt tại các ô ủ tập trung trên địa bàn tỉnh với nội dung như sau:

I. KỸ THUẬT XÂY DỰNG Ô Ủ

1. Lựa chọn địa điểm, vị trí xây dựng ô ủ

- Địa điểm: Địa điểm xây dựng các ô ủ phải đảm bảo cách xa nguồn nước sinh hoạt và khu vực dân cư tập trung tối thiểu là 500m; thuận lợi cho việc vận chuyển rác thải, vận chuyển mùn. Nên xây dựng liền kề hoặc trong bãi tập kết rác thải tập trung của địa phương.

- Vị trí đặt hố ủ phải là nơi cao ráo, không bị ứ đọng, ngập úng nước.

2. Kỹ thuật xây dựng

- Theo Đề án xử lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh Hải Dương giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 2541/QĐ-UBND ngày 31/8/2021, khuyến cáo dung tích của ô ủ xây dựng khoảng 20m³ chia làm 02 ngăn. Vì vậy, nên thiết kế ô ủ sẽ có dạng hình khối chữ nhật, kích thước chiều dài 5m, chiều rộng 2,5m, chiều cao 1,6m.

- Thiết kế nền ô ủ phải có độ dốc và mỗi ngăn có lỗ thoát nước thải, đấu nối chảy vào đường ống thoát chung và chảy vào ô chứa nước thải tập trung được xây cạnh ô ủ, để có thể tái sử dụng nước thải đó tưới trở lại đống ủ. Việc tái sử dụng nước thải từ đống ủ có ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng mùn. Do nước thải từ đống ủ có chứa vi sinh vật phân giải và các chất phối trộn nên tái sử dụng nước thải sẽ giúp quá trình phân huỷ rác nhanh hơn và tránh lãng phí các chất phối trộn khác.

- Kết cấu ô ủ: Đáy ô ủ được lát gạch hoặc láng vữa xi măng cát vàng mác 100; tường ô ủ được xây bằng gạch đặc dày 10cm vữa xi măng cát vàng mác 75 mặt trong, mặt ngoài tường trát vữa xi măng cát vàng mác 100. Tường chia ngăn được xây bằng gạch đặc 10 cm, mặt trong, mặt ngoài tường trát vữa xi măng cát vàng mác 100.

- Ô ủ có mái che kín, giúp đảm bảo quá trình ủ mùn diễn ra ổn định, không bị ảnh hưởng bởi yếu tố thời tiết và bảo vệ mùn compost không bị cuốn trôi hay mất chất dinh dưỡng do mưa và tránh nước rỉ từ rác chảy tràn ra môi trường xung quanh. Có thể lựa chọn sử dụng tôn, tấm lợp blue xi măng hoặc tấm lắp bê tông cốt thép làm vật liệu che ô ủ.

II. KỸ THUẬT Ủ

1. Phân loại rác tại nguồn

Để xử lý rác thải sinh hoạt thành mùn compost hiệu quả, quy trình bắt buộc phải thực hiện việc phân loại rác thải sinh hoạt một cách triệt để trước khi được chuyển đi xử lý. Việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn cần thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành kèm theo Công văn số 9368/BTNMT-KSONMT ngày 02/11/2023. Theo đó, chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân phân loại thành 3 nhóm chất thải chính:

- Nhóm 1: Chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế, gồm: Giấy thải; nhựa thải; thuỷ tinh thải; vải, đồ da; đồ gỗ; cao su; thiết bị điện, điện tử thải bỏ,..

- Nhóm 2: Chất thải thực phẩm, gồm: Thức ăn thừa; thực phẩm hết hạn sử dụng; các loại rau, củ, quả, trái cây và các phần thải bỏ sau khi sơ chế, chế biến món ăn,…; các sản phẩm bỏ đi từ thịt gia súc, gia cầm; thủy, hải sản. Nhóm này sẽ sử dụng để ủ mùn compost. Tuy nhiên, cần loại bỏ những loại chất thải có chứa chất tanin, tinh dầu khó phân hủy (lá sả, vỏ quả bưởi, cam, quýt,...) khỏi nhóm chất thải thực phẩm trước khi đem ủ

- Nhóm 3. Chất thải rắn sinh hoạt khác, gồm: Chất thải nguy hại (Bao bì đựng thuốc bảo vệ thực vật, axit thải, dung môi thải, kiềm thải, dầu mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa có thành phần nguy hại, bình gas mini, giẻ lau dính dầu, hóa chất, kim tiêm, khẩu trang, bông băng bị nhiễm khuẩn từ người bệnh, các loại bóng đèn huỳnh quang thải, thủy tinh hoạt tính thải; nhiệt kế chứa thuỷ ngân thải, các loại pin, ắc quy thải); chất thải cồng kềnh (tủ, bàn ghế, sofa, giường, nệm, cũ hỏng, cành cây, gốc cây,…); chất thải khác còn lại (Vỏ các loại hạt như macca, óc chó, hạt điều, dừa, vỏ trứng, xơ dừa, rơm, trấu,…từ hoạt động sinh hoạt, tã, bỉm, băng, giấy vệ sinh, giấy ăn đã sử dụng, giấy ướt đã sử dụng, bông tẩy trang, khẩu trang,…);

2. Quy trình ủ
a. Chuẩn bị
- Dụng cụ: Găng tay, khẩu trang, bình ô doa, dao băm, xẻng, cào hoặc thiết bị hỗ trợ cho việc đảo, trộn nguyên liệu,...
- Chất phối trộn bổ sung: Men vi sinh (liều lượng theo từng loại men), ngoài ra có thể chuẩn bị một số nguyên liệu khác như rỉ đường, đạm urê, lân (theo yêu cầu của từng loại men) để bổ sung giúp tăng cường chất dinh dưỡng và tăng khả năng phân hủy của rác.
b. Phối trộn nguyên liệu
- Chất thải thực phẩm hay còn gọi là rác (nguyên liệu chính trong ủ mùn) được thu gom từ các hộ gia đình tập kết về khu xử lý sẽ được đưa vào ngăn trống đánh thành đống và tạm ủ trong thời gian 2-3 ngày để mềm ra trước khi phối trộn các nguyên liệu khác.

- Tiếp theo trải rác thành lớp có độ dày 15 - 20 cm. Cứ một lớp rác thì rắc một lớp men vi sinh lên bề mặt lớp rác (lượng men theo khuyến cáo của nhà sản xuất). Tiếp tục làm từng lớp như trên cho đến hết nguyên liệu, nếu rác khô thì tưới nước bổ sung lên đống rác để đảm bảo độ ẩm của rác khoảng 50 - 60%.

c. Tiến hành ủ

- Bắt đầu ủ khi chiều cao đống ủ đạt từ 1,2 - 1,5 m, chiều rộng, chiều dài phù hợp với ô ủ. Lưu ý, không nén chặt đống ủ. Có thể dùng chế phẩm EM - Bokashi rắc lên bề mặt đống ủ để tăng hiệu quả khử mùi. Che kín bề mặt đống ủ bằng bạt tối màu. Trong 1 - 2 tuần đầu tiên, vi khuẩn và nấm ưa nhiệt sẽ hoạt động mạnh, dẫn đến việc nhiệt độ trong đống ủ tăng lên khoảng 60°C. Vì vậy, cần theo dõi nhiệt độ, độ ẩm của đống ủ và thực hiện đảo trộn trong giai đoạn này. Theo dõi nhiệt độ đống ủ để không quá nóng (khoảng trên 60°C), vì nhiệt độ quá cao có thể gây tổn thương cho vi sinh vật có lợi trong quá trình phân giải.

- Kiểm tra nhiệt độ bằng nhiệt kế thủy ngân 100^oC (buộc cố định nhiệt kế vào một que cứng, sao cho đầu nhiệt kế thụt ngắn hơn đầu que để tránh làm gẫy đầu nhiệt kế. Chọn vị trí thuận lợi, xiên đầu que có buộc nhiệt kế vào giữa đống ủ để chừng 5 phút thì rút que buộc nhiệt kế ra, lau rồi đọc kết quả.

- Trong trường hợp không có nhiệt kế thì dùng phương pháp dây thép dài (Sử dụng một sợi dây thép dài, đường kính khoảng 2 - 3 mm và xiên sâu vào giữa đống phân ủ trong vòng 05 phút, sau đó rút ra và nhanh tay chạm vào sợi dây (nếu chạm được ít nhất hai lần trước khi ngón tay bị quá nóng có nghĩa là nhiệt độ khoảng trên 60^oC; Nếu có thể chạm sợi dây 3 - 4 lần trở lên có nghĩa là nhiệt độ dưới 50^oC).

- Kiểm tra độ ẩm: Độ ẩm đống ủ cần đạt khoảng từ 55% - 60%, (lấy tay nắm nhẹ phân ủ, thấy nước rỉ qua các kẽ ngón tay là đạt, nếu nước chảy ra nhiều là quá ẩm, xòe tay ra thấy vỡ là quá khô).

Lưu ý: Sau 7 ngày mà nhiệt độ đống ủ không tăng lên khoảng 60^oC là quy trình ủ bị sai. Nguyên nhân có thể do không đủ nguyên liệu; độ ẩm không phù hợp (quá khô hoặc quá ướt); không đủ ôxy do nguyên liệu ủ không xốp; mất nhiệt do không che đậy kỹ;

Khắc phục: Ủ lại ngay, điều chỉnh bổ sung những yếu tố không đảm bảo.

d. Ðảo đống ủ: Thực hiện đảo trộn 1-2 tuần/lần. Có thể sử dụng thiết bị máy móc (như máy xúc) để hỗ trợ việc đảo trộn nguyên liệu trong đống ủ. Đảo đống ủ nhằm cung cấp oxy để các vi sinh vật phân giải chất hữu cơ và đồng nhất các nguyên liệu trong cùng một mẻ ủ. Ngoài ra, xới đảo còn làm cho nguyên liệu tơi xốp, bốc thoát hơi nước được tốt hơn, các khu vực trong đống ủ được đảo trộn đều. Trong quá trình xới đảo, kiểm tra điều chỉnh để ẩm độ của rác đạt khoảng 50 - 60%. Sau đó, điều chỉnh để độ ẩm của rác giảm dần để khi kết thúc ủ độ ẩm của mùn nhỏ hơn 35%.

đ. Thời gian ủ: Nếu thực hiện tốt các khâu, thì sau khoảng 1,5 - 2 tháng rác sẽ phân hủy thành mùn. Sau thời gian này nếu kiểm tra đống ủ và phát hiện không có sự nóng lên nhiều hơn so với nhiệt độ bên ngoài, không có mùi hôi khó chịu, rác ủ đã mủn, tơi và có màu đen hoặc màu nâu sẫm, đó là dấu hiệu rác đã đạt độ hoai mục chuyển thành mùn.

III. BẢO QUẢN VÀ SỬ DỤNG MÙN SAU KHI Ủ

- Khi mùn đạt tiêu chuẩn thì nên tháo rỡ bạt che phủ ra khỏi các ô ủ, sau đó tiến hành đảo trộn mùn để giúp quá trình giải phóng khí độc ra khỏi mùn được nhanh hơn. Nên để mùn thông thoáng sau khoảng 1-2 tuần rồi mới đem bón cho cây.

- Bảo quản mùn sau ủ: Cần phải bảo quản mùn nếu chưa có nhu cầu sử dụng ngay. Nên lưu trữ bảo quản mùn ở nơi khô ráo, thoáng mát trong điều kiện nhiệt độ thường. Hạn chế để mùn tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng, vì ánh nắng có thể ảnh hưởng đến chất lượng và dinh dưỡng của mùn.

- Mùn đã đạt độ hoai mục có thể sử dụng trực tiếp làm phân bón hữu cơ cho cây trồng. Nên sử dụng bón cho cây bóng mát, cây lâu năm. Sau khi sử dụng mùn ủ để bón cho cây cần thường xuyên kiểm tra tình trạng sinh trưởng, phát triển của cây trồng để điều chỉnh lượng bón cho phù hợp./.

Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật

Các tin mới hơn

Lãnh đạo sở Nông nghiệp và PTNT kiểm tra tình hình sản xuất vụ Đông xuân 2023-2024.(26/04/2024)

Hải Dương tập trung Phòng trừ sâu bệnh bảo vệ cho cây lúa, cây vải(23/04/2024)

Cục Bảo vệ thực vật kiểm tra việc thực hiện công tác cấp, quản lý mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói phục vụ xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Hải Dương.(19/04/2024)

Ngành Nông nghiệp Hải Dương tăng cường chỉ đạo phòng trừ sâu bệnh trên lúa Chiêm Xuân và cây vải(19/04/2024)

Tăng cường kiểm tra, hướng dẫn các cơ sở buôn bán thuốc bảo vệ thực vật tại vùng trồng vải huyện Thanh Hà(19/04/2024)

Các tin cũ hơn

Dự kiến tổ chức Lễ mở vườn vải xuất khẩu, hội thi thu hái vải và sự kiện cắt băng xuất khẩu vải Thanh Hà năm 2024(20/03/2024)

Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Đồng Tháp tham quan các mô hình sản xuất nông nghiệp tỉnh Hải Dương(15/03/2024)

Cục Trồng trọt kiểm tra tình hình sản xuất vải tại Hải Dương(14/03/2024)

Hội nghị bàn giải pháp vận chuyển, xuất khẩu nông sản từ ga Cao Xá (cẩm Giàng)(14/03/2024)